TO ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ
ΣΤΩΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ – ΕΝ ΤΟ ΠΑΝ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΝ ΕΝ Το 1960, ο μετεωρολόγος Εντουαρντ Λόρεντς προσπαθούσε να διαμορφώσει ακολουθίες που θα περιέγραφαν την συχνότητα εμφάνισης των καιρικών φαινομένων με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή. Έπαιρνε δεδομένα που αφορούσαν την ταχύτητα του ανέμου, την πίεση του αέρα και την θερμοκρασία και τα χρησιμοποιούσε σε τρεις εξισώσεις που συνδέονταν μεταξύ τους έτσι, ώστε οι υπολογισμοί από την πρώτη να τροφοδοτούνται στη δεύτερη, η οποία με την σειρά της τροφοδοτούσε με τα αποτελέσματα της την τρίτη και ούτω καθ’ εξής, κι ύστερα πάλι από την αρχή, δημιουργώντας ένα δακτύλιο μαθηματικής ανατροφοδότησης. Με το απλό αυτό μοντέλο ο Λόρεντς πέτυχε την πρόγνωση του καιρού με αρκετή ακρίβεια.
Κάποια μέρα ο Λόρεντς χρειάστηκε να ξαναελέγξει τα αποτελέσματα ενός μεγάλου υπολογισμού. Αποφάσισε να ακολουθήσει ένα σύντομο δρόμο, χρησιμοποιώντας τα ίδια δεδομένα που είχε χρησιμοποιήσει και προηγουμένως, στρογγυλεύοντας τα όμως στο πλησιέστερο χιλιοστό και όχι εκατομμυριοστό (πχ ..506 αντί για …506127).
Σκέφθηκε ότι δεν θα επηρεαζόταν ιδιαίτερα το συνολικό αποτέλεσμα (όχι περισσότερο από ένα δέκατο του ενός τοις εκατό). Όταν είδε τα αποτελέσματα έμεινε έκπληκτος, διότι διέφεραν σημαντικά από τον αρχικό υπολογισμό.
Γρήγορα αντιλήφθηκε ότι ακόμη και μια απειροελάχιστη διαφορά στους αριθμούς που εκφράζουν συνθήκες ανέμου, θερμοκρασίες ή πίεσης, μπορούσε να διογκωθεί κατά την διαδικασία ανατροφοδότησης και το τελικό αποτέλεσμα να τροποποιηθεί σημαντικά. Η ανακάλυψη αυτή έκανε τον Λόρεντς να αναρωτηθεί ¨ Άραγε το φτερούγισμα μιας πεταλούδας στη Βραζιλία, θα μπορούσε να προκαλέσει ανεμοστρόβιλο στο Τέξας ;;¨
Πριν από τον Λόρεντς στα συμπεράσματα αυτά είχε καταλήξει ο σπουδαίος μαθηματικός Ανρί Πουανκαρώ το 1889, ανατρέποντας την Νευτώνεια θεωρία που ήθελε ένα κόσμο αποκλειστικά ντετερμινιστικό (αιτία –αποτέλεσμα).
Πριν από αυτούς οι Στωικοί φιλόσοφοι δίδασκαν ότι ο κόσμος μοιάζει μ’ ένα τεράστιο έμβιο οργανισμό, του οποίου η λειτουργία του ενός οργάνου δεν είναι ανεξάρτητη από τη λειτουργία κάποιου άλλου οργάνου του. Έτσι, καθώς, βάσει της αρχής της συμπάθειας διαδοχικά το ένα εγκόσμιο ον επηρεάζει το άλλο, είναι δυνατόν να μεταφερθεί η ενέργεια από το πιο μακρινό αστέρι του ουρανού στο πιο τελευταίο πράγμα της γης και να το επηρεάσει.
Ο Επίκτητος δίδασκε στους μαθητές του : ¨ Είστε πολίτες του κόσμου και κομμάτι του ¨
Ο Σενέκας λέει ¨ Θα ζω πάντα με την συνείδηση ότι γεννήθηκα για τους άλλους και γι αυτό τον λόγο θα είμαι ευγνώμων στη φύση γιατί πως θα μπορούσε αυτή να εξυπηρετήσει το έργο μου με καλύτερο τρόπο ; Έχει προσφέρει εμένα, τον ένα σε όλους τους άλλους και όλους τους άλλους τους πρόσφερε σε εμένα , τον ένα …..¨
Προσθέτει ακόμη : Ας θεωρήσουμε ότι υπάρχουν δύο κοινότητες, αυτή η οποία είναι μεγάλη και αληθινά κοινή, που αγκαλιάζει τους θεούς και τους ανθρώπους, στην οποία η ματιά μας δεν πέφτει ούτε σ΄ αυτήν την γωνία ούτε στην άλλη, αλλά μετράμε τα σύνορα της επικράτειας μας με βάση τον ήλιο. Η άλλη είναι αυτή στην οποία έχουμε εγγραφεί με την γέννηση μας ¨
Συνεπώς , δεν μπορεί κανείς να επιδιώκει το ανώτατο γι’ αυτόν αγαθό χωρίς ταυτόχρονα να προωθεί και το καλό των άλλων. Είμαστε πολίτες του Σύμπαντος κόσμου και αυτό συνεπάγεται ευθύνη.
Οι Ελληνες ήταν υπέρ της παγκοσμιότητας και κατά της παγκοσμιοποίησης
|